Ölüm ne zaman, nerde ve nasıl gerçekleşeceği belli olmayan ve bu olguyu yaşayan ile birlikte ailesini de sosyo-ekonomik olarak etkileyen bir unsurdur. Ölüm sigortası, diğer sigorta kollarından farklı olarak sigortalının kendisine değil ölüme bağlı olarak geride kalan hak sahiplerine sosyal güvenlik sağlayan bir sigorta kolu olarak düzenlenmiştir.
Bu sigorta kolu üzerinden hak sahiplerine aylık bağlanması için gerekli şartlar aktüeryal dengeler ileri sürülerek zaman içerisinde birçok kez değişikliğe uğramıştır.
Kanun koyucu ölüm aylığına hak kazanabilmek için; ölen sigortalının belirli süre sigortalı olarak çalışma ve karşılığında prim günü ödemesi ile geride kalanların ''Hak Sahibi'' olma koşullarını yerine getirmesini esas almaktadır.
Bu yazımızda birçok kez değişikliğe uğrayan ve bunun neticesinde şartları ve koşulları sürekli değişmiş olan dul ve yetimlere aylık bağlanması için gerekli olan şartları sizler için açıkladık.
Şartlar Sigortalının Ölüm Tarihine Göre Belirlenmektedir
5510 sayılı SS ve GSSK ile birlikte ölüm tarihi Ekim/2008 öncesi 4/1-(a) (SSK) olması halinde 506 sayılı Kanun hükümleri geçerli olacaktır.
5 yıl Sigortalılık Süresi,900 gün yeterli olacaktır.
Ölüm Tarihi Ekim 2008 sonrası olması halinde 5510 sayılı SS ve GSSK ;
4-1(a/SSK) kapsamında olan kişinin hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için, sigortalının ölüm tarihinde;
* En az 5 yıl sigortalılık süresinin bulunması,
* Her türlü borçlanma hariç en az 900 gün sigorta primi ödenmiş olması veya borçlanma dahil olmak üzere en az 1800 gün prim ödemiş olması,
* Ölen kişinin malullük veya yaşlılık aylığı almakta iken ölmesi veya malullük veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış ancak henüz işlemi tamamlanmamış olması,
* Sigortalı olarak çalışmaya başlamaları sebebiyle SGK tarafından bağlanmış bulunan malullük aylığı kesilmiş iken ölümün gerçekleşmiş olması gerekmektedir.
Bağ-Kur Sigortalısı Açısından Ölüm Aylığına Hak Kazanma Koşulları
5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 2008/Ekim tarihinden sonra ölen ve ölüm öncesi en son 4/1-(b) (Bağ-Kur) kapsamında sigortalılığı bulunanların hak sahiplerinin ölüm aylığına hak kazanabilmelerinin ilk şartı sigortalının ölüm tarihinde en az 1800 gün prim ödemesinin bulunmasıdır.
Sigortalının hizmetleri 1800 günden az ise sigortalı adına hak sahipleri askerlik,doğum,yurtdışı vs. borçlanması yoluyla prim ödeme gün sayısını 1800’e tamamlayarak aylığa hak kazanabilirler.
İkinci ve en önemli şart ise ölen sigortalının genel sağlık sigortası primi dahil kendi sigortalılığından dolayı prim ve prime ilişkin borcunun olmaması veya hak sahipleri tarafından ödenmesidir.
5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden önce ölen 4/1-(b) (Bağ-Kur) statüsündeki sigortalıların aile bireylerinin ölüm aylığına hak kazanabilmelerinde aranan prim ödeme gün sayısı şartı 3 defa değişikliğe uğramıştır. 1 Ekim 2008 tarihinden önce ölen 4/1-(b) (Bağ-Kur) statüsündeki sigortalılar için ölüm tarihine göre değişkenlik gösteren şartlar var olup bu şartlar;
* 01.10.1972-03.10.2000 tarihleri arasında vefat eden Bağ-Kur sigortalılarının hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için 1080 gün prim ödemek,
* 04.10.2000 - 07.08.2001 tarihleri arasında ölenler için: 1800 gün prim ödemek,
* 08.08.2001 - 1.08. 2003 tarihleri arasında ölenler için: 1080 gün prim ödemek,
* 02.08.2003 - 01.10.2008 tarihleri arasında ölenler için: 1800 gün prim ödemek, sigortalının geride kalan hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanması için yeterli şarttır.
Hak Sahiplerine, Yurt Dışı Borçlanma Süreleriyle Aylık Bağlanırken Bilinmesi Gerekenler
Hak sahiplerine borçlandıkları yurt dışı sürelerinden dolayı aylık bağlanabilmesi için, tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş ve 5510 sayılı Yasa ve bu yasayla mülga yasaların yürürlükteki hükümlerine göre aylığa hak kazanılmış olması ile SGK'ya yazılı başvuruda bulunulması şarttır.
3201 sayılı Yasada, hak sahiplerine aylık bağlanabilmesi için yurda ''kesin dönüş'' zorunluluğunun gerektiğine dair herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, hak sahiplerine borçlandıkları sürelere göre aylık bağlanmasında; kesin dönüş, yani yurt dışındaki sigortalı işinden ayrılma, ikamete dayalı sigorta ya da sosyal yardımın sona erme şartı aranmaz.
Bununla birlikte, Türkiye'de haklarında uygulanacak olan sosyal sigorta mevzuatında öngörülen sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı ya da hizmet şartlarının tamamlanmasıyla birlikte hak sahibi olma niteliğinin yerine gelmesi gerekmektedir.Bu şartları yerine getirenlerin Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt belgesi ile SGK'ya başvurmaları yeterli olmaktadır.
DÜNYA EMEKLİLİK MERKEZİ'NE NASIL ULAŞIRIM?
Beyazıt Mah. Taraklı Sk. Canlı İş Merkezi
No:19 K:6 D.11/12 Yıldırım /BURSA
Adres tarifi : Duaçınarı Metro istasyonu karşısı / Bursa Tapu Müdürlüğü Yanı
Tel. : +90 (224) 888 00 70 - +90 (224) 250 00 20
Gsm : +90 507 100 60 89
WhatsApp Danışma Hattı : +90 507 100 60 89