Soru 1: Belçika'dan emekli olma konusunda bilgi verir misiniz?
Cevap 1: 1 yıl içinde yeterli prim gün sayısı (3 ay) ödenmesi koşuluyla talep halinde 65 yaşında emekli aylığı bağlanmaktadır. 01.01.2005 tarihi itibariyle en az 35 yıl çalışma süresine sahip olunduğu takdirde 60 yaşından itibaren erken emekli olunması mümkündür. Ayrıca, yeraltı maden işlerinde 25 yıl, yerüstü maden ocağında ise 30 yıl çalışanlar yaş şartı aranmadan istedikleri yaşta emekli olabilmektedirler.
Diğer taraftan, Belçika dışında geçen çalışma süreleri de ikili sosyal güvenlik anlaşmaları çerçevesinde sigortalının talep etmesi durumunda hizmet birleştirmesi vasıtasıyla yaşlılık aylığının hesabında dikkate alınmaktadır.
Sigortalının Belçika ve Türkiye’de geçen çalışma sürelerinin birleştirilerek aylık bağlamasını talep etmesi durumunda her iki ülkede çalışma süreleri birleştirilerek (Hizmet birleştirmesi) emeklilik aylığı bağlanır. Sigortalının hizmet birleştirmesi talep etmemesi durumunda ise her iki ülke ayrı ayrı kendisinde geçen süre karşılığı emeklilik aylığı bağlar.
Soru 2: Türkiye'de ikamet ediyorum. Belçika'dan bağlanan emekli aylığım kesildi, ne yapmam gerekir?
Cevap 2: Aylığın kesilme nedeni muhtemelen her yıl Belçika Yaşlılık Kurumuna (Office National des Pensions - Rijksdienst voor Pensioenen) hayatta olduğunuza dair belgenin anılan kuruma geri gönderilmemiş olması veya adres değişikliğinden kaynaklanmaktadır.
Belçika emeklilik sigorta numaranızın ve kimlik bilgilerinizin yer aldığı bir dilekçeyi, Nüfus Müdürlüğünden alacağınız hayatta olduğunuzu belgeleyen Doğum Kayıt Örneği (FORMUL A) ile birlikte doğrudan “Office National des Pensions, Certificat de Vie, Tour du Midi, Place de Bara, 3 1060 Bruxelles/Belçika” adresine gönderebilirsiniz.
Adres değişikliği söz konusu ise eski ve yeni adreslerinizin bildirilmesi gerekmektedir. Ayrıca Belçika emeklilik sigorta numaranız ve kimlik bilgileriniz ile Brüksel Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliğimize de başvurabilirsiniz.
Soru 3: Türkiye'ye kesin dönüş yapmak istiyorum. Primlerimi alabilir miyim veya SGK'ya transfer edip Türkiye'den emekli olabilir miyim?
Cevap 3: Belçika'da sigorta primlerinin toptan iadesi veya başka bir sisteme aktarılması (transferi) uygulaması bulunmamaktadır.
Ancak, yurtdışında geçen sigorta süreleri veya ev kadınları açısından yurtdışında ikamet süreleri karşılığı Türkiye'de yurtdışı borçlanması yapılması durumunda Türkiye’den de ayrıca emekli olmanız mümkündür.
Soru 4: Belçika'da çalışmaktayım. Çocuğum Türkiye'de öğrenim görüyor, çocuğum sağlık sigortamdan yararlanabilir mi?
Cevap 4: Evet, Belçika’da çalışan sigortalıların Türkiye’de ikamet eden aile fertlerinin Belçika sigortası hesabına SGK Başkanlığı sağlık tesislerinden faydalanabilmeleri için BT 6 formülerini SGK'ya ibraz etmeleri gerekmektedir. Söz konusu belge Belçika sağlık kurumu (Mutualité/Mutuality) tarafından hazırlanmaktadır. Bu nedenle başvurunun Belçika’da bağlı olunan sağlık kurumuna yapılması gerekmektedir. Belçika sağlık kurumundan sözkonusu BT 6 simgeli belge alındığında SGK İl Müdürlüğüne başvuru yapılarak kayıt yaptırılmaktadır.
Soru 5: Belçika'da çalışmaktayım. Türkiye'de bulunduğum sırada sağlık hizmetlerinden nasıl yararlanırım?
Cevap 5: Bağlı bulunulan sağlık kasasına (Mutuel) başvurarak Türkiye'de izinde olunan sürede sağlık hizmeti almanızı sağlayacak belgeyi talep etmeniz gerekmektedir. Mutuel'den alacağınız BT 8 kodlu belge 45 gün için geçerlidir.
Soru 6: Belçika'dan Türkiye'ye kesin dönüş yapmak istiyorum. Sosyal haklarım nelerdir ve bunları nasıl kullanabilirim?
Cevap 6: Belçika’da emeklilik yaşını dolduran vatandaşlarımız anılan ülkede geçen çalışmaları karşılığında emekli aylığı talebinde bulunabilirler.
Belçika Yaşlılık Kurumu (Office National des Pensions - Rijksdienst voor Pensioenen) Türkiye’de ikamet adresine posta havalesi vasıtası ile emekli / dul aylığınızı gönderecektir.
Belçika’da yeterli derecede sigortalı çalışması olanlar, Türkiye’de ayrıca sağlık haklarının bulunmaması kaydı ile SGK’dan Belçika hesabına sağlık hizmeti alabilmektedirler. Bu konuda başvurunun SGK Başkanlığı vasıtası ile yapılması gerekmektedir.
Belçika’nın yetkili kurumunun kabulü halinde ikamete bağlı olmayan maluliyet ödenekleri kesin dönüş halinde Türkiye’de de ödenebilmektedir. Diğer yandan, yetkili kurumun onay vermesi durumunda malul aylığı da Türkiye’deki adrese gönderilir.
Emekli şahsın veya vefat durumunda yetim çocuğunun Türkiye’de eğitimine devam etmesi durumunda çocuk için aile yardımı ödemesi yapılır.
Soru 7: Belçika'da çalıştıktan sonra Türkiye'ye döndüm, hizmet belgesini nasıl temin edebilirim?
Cevap 7: Ücretli (ouvrier/arbeider) çalışanların Hizmet Belgesini (Données concernant les prestations - Prestatiegegevens) temin edecekleri kurum:
OFFICE DES PENSIONS NATIONAL
Service « Gestion de carrière » P142
Tour du Midi
Place de Bara, 3
1060 Bruxelles
gestioncarrières@onp.fgov.tr
Serbest çalışanların (indépendant/zelfstandige), bağlı oldukları özel sigorta kurumundan (ACERTA, PARTENA, HDP v.b.) gün/ay/yıl olarak işe başladıkları ve işlerine son vermeleri durumunda, son verdikleri sürelerini gösteren belge almaları (Relevé de carrière concernant ses périodes de travail, Algemeen reportorium der zelfstandigen) gerekmektetir. Vatandaşlarımız ayrıca, anılan Brüksel Müşavirliğimize müracaatta bulunarak da hizmet belgesinin temininde yardımcı olunmasını isteyebilirler.
Soru 8: Türkiye'ye kesin dönüş yaptım. Belçika'da ev hanımı olarak ikamet ettiğim süreleri gösterir ikamet belgesini nasıl temin ederim?
Cevap 8: Belçika’daki ikamet sürelerini gösterir İkamet Belgesi (Attestation de résidence-Getuitgschrift van woonst), en son ikamet edilen Belediyeye (Commune/Stad) başvuruda bulunarak temin edilebilir. Ayrıca konuyla ilgili olarak Brüksel Müşavirliğimizden de yardım talebinde bulunulabilir.
Soru 9: Türkiye'de sahip olduğum meslek diploması Belçika'da geçerli midir? Bu diplomanın denkliği nasıl sağlanır?
Cevap 9: Türkiye'de alınan meslek diplomalarının doğrudan denkliği yapılmamaktadır. Ancak, ilgilinin Belçika'da yasal ikameti başlamadan önce Türkiye'de almış olduğu meslek diplomalarının denkliği belirli çerçevede tanınmaktadır. Bu konuda müracaat edilecek makam Eğitim Bakanlıkları olmakla birlikte eyaletten eyalete farklılıklar göstermektedir. (Kaynak: Dış İlişkiler ve Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğünotları)
Not: Sosyal güvenlikle ilgili tüm soru ve sorunlarınız için ücretsiz olarak Dünya Emeklilik Merkezi'nin +90 507 100 60 89 - +90 (224) 888 00 70 nolu telefonları ile https://www.facebook.com/dunyaemeklilikmerkezi - http://www.dunyaemeklilik.com adresimizden bilgi alabilirsiniz.
DÜNYA EMEKLİLİK MERKEZİ'NE NASIL ULAŞIRIM?
Beyazıt Mah. Taraklı Sk. Canlı İş Merkezi
No:19 K:6 D.11/12 Yıldırım /BURSA
Adres tarifi : Duaçınarı Metro istasyonu karşısı / Bursa Tapu Müdürlüğü Yanı
Tel. : +90 (224) 888 00 70 - +90 (224) 250 00 20
Gsm : +90 507 100 60 89
WhatsApp Danışma Hattı : +90 507 100 60 89