Avrupa’da artan yaşlı nüfusu ve çocuk sayısının azlığı; emeklilik sistemi üzerine giderek daha fazla baskı oluşturuyor.
Oluşan bu baskılar bu konuda neler yapılabilir? Sorusunu da beraberinde getiriyor.
Çalışanların emeklilik sistemine bulunduğu katkıyı arttırmak için çalışma saatlerini uzatmak, Fransız hükümeti tarafından geçtiğimiz yılın başında öne sürülen bir teklif. Bu teklifle daha fazla para girişi sağlanarak gelecekte sistemin açık vermesinin önlemek hedefleniyor.
Bir diğer ve pek de sevilmeyen seçenek ise emeklilik yaşını yükseltmek.
Bazı Avrupa ülkeleri bunu yaptı veya yapmak üzere bugünkü yazımızda Anavatanlarından uzakta yaşayan gurbetçilerimizin bulunduğu ülkelerdeki Emeklilik Yaşı ile Yaşlılık Aylığına Hak Kazanma Koşullarını konusunda kendileri için gerekli olabilecek bilgileri aktaracağız.
Almanya Yaşlılık Aylığı Koşulları
Yaşlılık aylığı için yaş şartı ; 1947 öncesi doğumlular için 65 yaş, 1947 ile 1964 yılları arasında doğanlar için 2012 ile 2029 yılları arasında 65 yaştan 67’ye yükseltilerek ve 1964 ve sonrası doğumlular için 67 yaş olarak uygulanmaktadır. 65 yaş yanında en az 5 yıl prim ödenmiş olması gerekmektedir.
Bu genel uygulamanın yanında;
- 63 yaşını dolduran ve 35 yıl hizmeti olan;
- 60 yaşını dolduran, 35 yıl hizmeti olan ve “malul” sayılan veya “iş göremez” ya da “mesleğini icra edemez” durumda olan;
- 60 yaşını dolduran, 15 yıl hizmeti olan, ayrıca son 10 yıl içinde 8 yıl prim ödemiş ve son 1,5 yıl içinde 52 hafta “işsiz” kalmış olan;
- 60 yaşını dolduran, 15 yıl hizmeti olan ve 40 yaşını doldurduktan sonra 10 yıldan fazla sigorta primi ödemiş olan kadın sigortalılar yaşlılık aylığına hak kazanmaktadırlar. Öte yandan, erken emeklilik ve ertelenmiş emeklilik seçenekleri de mevcuttur. Zorunlu asgari emekli aylığı uygulaması bulunmamaktadır.
Fransa Yaşlılık Aylığı Koşulları
Yaşlılık aylığına hak kazanma yaşı 60’tır. 65 yaşını doldurup da aldığı aylığın yetmediğini ispat edenlere ek bir yardım söz konusudur.
14 yaşında çalışmaya başlamış olan ve sigortalılık süresi ile prim ödeme şartlarını yerine getiren sigortalılar için 55 yaşından itibaren emekli olmak mümkündür. Ağır özürlü kimseler de 55 yaşında emekliliklerini talep edebilmektedirler.
Hollanda Yaşlılık Aylığı Koşulları
Hollanda’da yaşlılık sigortası kapsamında sağlanan emeklilik aylığından faydalanmak için ikamet esaslı bir sistem vardır.
15 ile 65 yaş arasında kesintili veya sürekli olarak Hollanda Krallığı’nda ikamet etmek, emeklilik aylığından faydalanmak için yeterlidir.
Ancak 15 ile 65 yaşları arasında kişi gelir getiren bir faaliyete sahip ise prim ödemek zorundadır. İkamet edilen her bir yıl %2 ile çarpılıp 65 yaşına ulaşıldığında, toplam emeklilik aylığının yüzde kaçı oranında ödeme alınacağı bulunmaktadır.
Avusturya Yaşlılık Aylığı Koşulları
Yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları aşağıdaki gibidir:
- Yaşlılık aylığı için gerekli yaş erkeklerde 65, kadınlarda ise 60’tır. Ayrıca bu aylık için;
- 180 prim ödeme ayının bulunması veya
- Son 30 yılda 180 ay sigortalılık ayının bulunması ya da
- 300 sigortalılık ayının bulunması gerekmektedir
Belçika Yaşlılık Aylığı Koşulları
Belçika’da yaşlılık sigortasından yararlanmak için asgari sigortalılık süresi gibi bir şart bulunmamaktadır.
Ancak, tam aylığı hak edebilmek için hem kadın hem erkek açısından geçerli olmak üzere 45 yıl mesleki faaliyette bulunmuş olma şartı mevcuttur. Kanuni emeklilik yaşı ise hem kadınlar hem erkekler için 65’tir.
Ancak sistemde erken emeklilik şansı bulunmaktadır. Bunun için ister kadın ister erkek, yaş olarak en az 60 olmak ve 35 yıl mesleki faaliyette bulunmuş olmak şartlarını taşımak zorundadır.
Birleşik Krallık Yaşlılık Aylığı Koşulları
Yaşlılık aylığına hak kazanabilmek için yaş şartı, erkeklerde 65, kadınlarda ise 60’tır. Ancak 2020’ye kadar kadınlarda da yaş şartı 65 olacaktır.
Yaşlılık aylığına hak kazanabilmek için yaş şartının yanında, 30 yıl prim ödemiş veya borçlanmış olmak şartı mevcuttur. Ancak tam emekli aylığı için gerekli olan bu şartlar, kişinin çocuğa, yaşlıya veya özürlü bir akrabasına bakması durumunda azaltılabilmektedir.
Borçlanma ise, sigortalının iş göremezlik veya işsizlik yardımları aldığı sırada mümkün olmaktadır. Kısmi aylık ise, emeklilik yaşına ulaşmış ve en az bir yıl prim ödemiş kişilere, tam aylığın en az %25’i olmak üzere orantılı olarak ödenmektedir.
Bulgaristan Yaşlılık Aylığı Koşulları
Emeklilik yaşı erkeklerde 63, kadınlarda 60’tır. Erkekler en az 100, kadınlar en az 94 puana sahip olmalıdır (Kişiler sigorta kapsamındaki her yıl için bir puan ve yaşlarında meydana gelen her yıl artışından dolayı bir puan kazanmaktadırlar.).
Eğer sigortalının yeterli puanı yoksa 65 yaşındaki kadın ve erkek için sigorta kapsamındaki 15 yıl için maaş ödenmektedir (Ancak yine de en az 12 yıl aktif hizmeti bulunmalıdır.)
Çek Cumhuriyeti Yaşlılık Aylığı Koşulları
Yaşlılık aylığı yararlanma koşulu, 26 yıl sigortalılık süresi olması ve erkekler için 62 yaş ve 2 ay ile kadınlar için ise 60 yaş ve 8 ay yaş sınırıdır. 65 yaşında olmak ve 15 yıl sigorta kapsamında bulunmak da yeterlidir.
2030 yılına kadar yaş sınırı ve sigortalılık süresi kademeli olarak sırasıyla, 65 yaş ve 35 yıla çıkarılacaktır. 26 yıllık sigortalılık süresinin doldurulması koşuluyla normal emeklilikten 3 yıl önce erken emeklilik mümkündür. Ayrıca, herhangi bir yaş sınırı olmaksızın emeklilik ertelenebilmektedir.
Danimarka Yaşlılık Aylığı Koşulları
Ulusal Temel Emeklilik Aylığı’ndan yaralanabilmek için sigortalının 65 yaşında olması şartı ile birlikte; Danimarka uyrukluğunda olanlar için, 15–65 yaş arasında ülkede en az 3 yıl oturma, yabancılar için ise 5 yılının talep tarihinden önce geçmesi koşuluyla 10 yıl oturma şartı aranmaktadır.
Tam aylık almak için ise sigortalı, 15–65 yaş arasında 40 yıl ikamet etme koşulunu sağlanmalıdır. Bu süreden daha az ikametin bulunması durumunda yardımlar daha az verilmektedir. Aylık miktarını belirleyen unsur, 15–65 yaş arasında Danimarka’da ikamet süresidir.
Finlandiya Yaşlılık Aylığı Koşulları
Finlandiya emeklilik sistemi iki sütunlu yapıda sunulmaktadır. Birinci sütun yaşlılık aylıklarını devlet yaşlılık aylıkları, ikinci sütun yaşlık aylıklarını gelire bağlı zorunlu yaşlılık aylıkları oluşmaktadır. Devlet tarafından karşılanan birinci sütun yaşlılıklarının sunulmasındaki temel amaç, kişilere yaşlılık dönemlerinde asgari bir gelir sunmaktır.
Sigortalıların, gelire bağlı ikinci sütun yaşlılık aylığına hak kazanabilmek için 63 veya 68 yaşında olmaları gerekmektedir. Bir hizmet akdine tabi çalışanlar ve kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar için herhangi bir sigortalılık süresi öngörülmemiş olmakla birlikte, bazı özel durumlarda 4 ay sigortalılık süresi aranabilmektedir.
Birinci sütun yaşlılık aylıkları ise Finlandiya’da ikamet eden ve 65 yaşını dolduranlara ve başka bir AB üyesi ülkede ikamet etmekle birlikte devlet aylığına hak kazananlara sunulmaktadır. Ancak her halükarda kişilerin birinci sütun yaşlılık aylığına hak kazanabilmeleri için 16 yaşından sonra en az 3 yıl Finlandiya’da ikamet etmeleri gerekmektedir
İspanya Yaşlılık Aylığı Koşulları
Yaşlılık aylığı için gerekli yaş sınırı, en az 15 yıl sigorta ödemesinin sağlanmış olması şartıyla; erkek ve kadınlarda 65’tir. Bu 15 yıllık primin 2 yılının, son 15 yılda ödenmiş olması gerekmektedir. Buna ek olarak, emeklilik yaşının 64’e düşürülmesi mümkün olmaktadır.
Emeklilik yaşının 64’e düşürülebilmesi için emekli olacak kişinin işsiz olarak kayıtlı olması gerekmektedir. Ayrıca, emeklilik yaşının zor, tehlikeli ve sağlıksız işler için 64’ten daha düşük tutulması da mümkündür.
İtalya Yaşlılık Aylığı Koşulları
NDC sistemine göre, yaşlılık aylığına hak kazanmak için yaş sınırı, erkeklerde 65 ve kadınlarda 60 yaştır. Ayrıca en az 5 yıl prim ödeme süresi gerekmektedir. Yaşlılık aylığı alan kişilerin ayrıca çalışma hayatına dahil olması mümkündür.
Yaşlılık aylığı son beş yıldaki GSYİH’da yaşanan yükselişe göre yıllık olarak arttırılmakta ve mali açıdan sigortalının yaşına göre çeşitlenmektedir.
Yunanistan Yaşlılık Aylığı Koşulları
Aylığa hak kazanma yaşı; asgari 4.500 gün hizmet kaydı olan erkeklerde 65, kadınlarda 60; asgari 10.000 günü olan erkeklerde 62, kadınlarda 57; ya da en az 10.500 prim günü bulunan erkek ve kadınlarda 58’dir.
1 Ocak 1993’ten önce prim yatıranlardan son 5 yılda 100 gün çalışılması koşuluyla; en az 4.500 gün prim yatıran erkekler 60, kadınlar 55 yaşında; yine son 5 yılda en az 10.000 gün prim yatıran erkekler 60, kadınlar 55 yaşında emekli olmaktadır.
DÜNYA EMEKLİLİK MERKEZİ'NE NASIL ULAŞIRIM?
Beyazıt Mah. Taraklı Sk. Canlı İş Merkezi
No:19 K:6 D.11/12 Yıldırım /BURSA
Adres tarifi : Duaçınarı Metro istasyonu karşısı / Bursa Tapu Müdürlüğü Yanı
Tel. : +90 (224) 888 00 70 - +90 (224) 250 00 20
Gsm : +90 507 100 60 89
WhatsApp Danışma Hattı : +90 507 100 60 89