EYT DE 18 YAŞ DETAYI!
Son zamanlarda EYT olarak bilinen aynı zamanda YAŞA TAKILANLAR olarak da ifade edilen kişilerin emeklilik hakkını elde etmelerine çok az bir zaman kaldı.
2022 yılı Aralık ayında Meclise sunulması beklenen kanun teklifi ile yaş dışında kalan, kadın ve erkek için ayrı ayrı belirlenmesi beklenen sigortalılık süresi ile belli bir prim ödeme gün sayısı şartını yerine getirenlere emeklilik hakkı verilmesi sağlanacak.
EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR KİMLERDİR?
Yaşlılık sigortasından aylığa hak kazanacak olan sigortalıların SSK ve Bağ-Kur kapsamında 08.09.1999 (Dahil) tarihinden önce sigortalı olması gerekmekte olup, SSK sigortalıların aylığa hak kazanma koşulları 506 sayılı Kanun’un geçici 81. maddesinin A, B ve C bentlerindeki, Bağ-Kur sigortalılarının ise 1479 sayılı Kanun’un geçici 10. maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarındaki koşullara göre belirlenmektedir.
Kadın sigortalılardan 18, erkek sigortalılardan 23 yıllık sigortalılık sürelerini dolduranlar,
506 sayılı Kanun’un geçici 81/A Bendine göre; kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması ve en az 5000 gün veya kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmuş olması, 15 yıl sigortalılık süresi bulunması ve en az 3600 gün, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olma şartlarını yerine getirenler, yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır.
Veya,
Kadın ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurmamış olmakla beraber- kadın ise 20, erkek ise 25 yıl sigortalılık süresi bulunması ve en az 5000 gün, malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olma şartlarını yerine getirenler, yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır.
SİGORTALILIK SÜRESİNİN BAŞLANGICINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
EYT’li sayılabilmek için sigorta başlangıcı 08.09.1999 tarihinden önce olup, emeklilik için gereken yaş dışındaki sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartlarının yerine getirilmiş olması gerekmektedir.
1-) İşe giriş tarihi ile primlerin ödenmeye başladığı tarihin farklı olması
Bu durum SSK sigortalıları için söz konusu olup, işe giriş tarihi ile primlerin ödenmeye başladığı tarih farklı ise, ilk defa malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortasına tabi prim ödenmeye başlanan tarih sigortalılık süresinin başlangıcı olarak alınmaktadır.
2-) 18 yaşından önce malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanların sigortalılık süreleri
5510 sayılı Kanun’a göre 18 yaşından önce malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanların sigortalılık sürelerinin başlangıç tarihi 18 yaşını doldurdukları tarih olarak kabul edilmektedir.
Bu tarihten önceki süreler için ödenen malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri, sadece prim ödeme gün sayılarının hesabına dâhil edilir.
Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamındaki sigortalılardan, bir meslek veya sanat okulunu bitirerek, 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre mahkemece ergin kılınmak suretiyle, öğrenimleriyle ilgili görevlerde çalışanlar için 18 yaşın bitirilmiş olması şartı aranmayacağından, bu kapsamda 18 yaşın altında kazai rüşt kararı tarihinden itibaren başlayan sigortalılık başlangıç tarihleri, aynı zamanda sigortalılık süresinin başlangıç tarihi olarak esas alınmaktadır.
5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önce sigortalı olan SSK ve Bağ-KUR sigortalıları için yalnızca yaşlılık aylığı bağlanmasında geçerli olan 18 yaş uygulaması, malûllük ve ölüm aylıklarında uygulanmamaktadır.
Gelecek EYT yasasında sigortalılık süresi şöyle uygulanacaktır,
Örneğin; 18.05.1982 Ali Bey 17 yaşında iken, 20.06.1999 tarihinde SSK kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlamıştır. Sigortalının 506 sayılı Kanun’un geçici 81. maddesinin (B) bendine göre aylığa hak kazanma koşulları 18 yaş uygulamasına bakılmaksızın 20.06.1999 tarihli girişine göre 25 yıl, 58 yaş, 5975 gün olarak tespit edilmiştir.
Sigortalı tahsis talebinde bulunduğu zaman bu şartlardan 25 yıllık sigortalılık süresi şartının yerine gelip gelmediğinin tespitinde ise sigortalının 18 yaşını doldurduğu 18.05.2000 tarihi sigortalılık başlangıç tarihi olarak dikkate alınacak ve 25 yıllık sigortalılık süre şartı bu tarihe göre belirlenecektir. Dolayısıyla, sigortalılık süresi 18.05.2025 tarihinde dolacaktır.
Yaş şartı tamamen kaldırılmış olsa, yine Ali Bey gün sayısı tamamlamış olsa bile 25 yıllık sigortalılık süresini 18.05.2025 tarihinde tamamlamış olacağından yaşlılık aylığını hak ettiği tarih 18.05.2025 tarihi olacaktır.
08.09.1999 tarihinden önce sigorta başlangıcı olanlar için önerimiz
EYT’de çok yakında bir yasal düzenleme yapılacaktır.
Emeklilik için gereken yaş dışındaki sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartlarının bir arada yerine getirilip getirilmediğinin tespitinde dikkate alınacak kriterler çok iyi analiz edilmelidir.
Aylık başvurularında geç kalınması durumunda geç kalınan süreler için maaş alınamayacağı unutulmamalıdır.
Ayrıca 18 yaşına göre sigortalılık süresi şartının dolup dolmadığının da hesap edilerek aylık bağlanması için doğru zamanda başvuruda bulunulması maaş başlangıcınızda hata yapmamanızı sağlayacaktır.