Son yıllarda Avrupa Medyasında, yurtdışı borçlanması yaparak Türkiye’den emekli olma konusunda uzman olduğunu iddia edenlerin sıkça dile getirdiği söylemlerin başında ‘’borçlanmanın kaldırılacağı’’ yalanı yer alıyor.
Sık sık bu yalan dillendirilerek, bir anlamda gurbetçilerimizin duygularıyla oynanarak onların zor şartlarda kazandığı paraları da ellerinden alınıyor.
Evet bu yaz yine bunları duyacaksınız. Şimdiden söyleyelim ve asıl konumuza yavaş yavaş giriş yapalım.
Yurtdışı Borçlanmasının kaldırılacağı ne kadar yalansa, SGK’nın yaptığı değişikliklerden görüyoruz ki şartların zorlaştırıldığı – zorlaştırılacağı da bir o kadar gerçek.
SGK son 15 ayda, yurtdışında yaşayan vatandaşların işlemleri konusunda 2 genelge 13 genel yazı yayınlayarak önemli değişikliklere imza attı.
Bu değişikliklerden en önemlisi, yurtdışı borçlanma sürelerinin başlangıcında ‘’ev kadınlığı süresi’’ daha sonrasında ‘’çalışma sürelerini’’ borçlanan kadınların artık daha geç yaşta ve daha fazla prim günü borçlanarak emekli olmasını sağlayan düzenleme dersek yanılmış olmayız.
Yapılan değişikliğin gurbetçi kadınlarının emeklilik şartlarındaki etkisini göstermek için aynı kadın sigortalının değişiklik öncesi ve sonrası emeklilik durumunu Ayşe Hanım üzerinden değerlendirmek istiyorum.
Ayşe Hanımın SGK kayıt bilgileri
Ayşe Hanımın emeklilik öncesi SGK bilgileri şöyleydi,
Doğum tarihi : 01.01.1972
Yurtdışında ikamet ettiği süreler : 01.01.1972 – 2019 devam
Almanya’da çalışma süresi : 01. 01.1996 – 31.12.1999 ( 1440 gün)
Türkiye’de SSK kapsamında çalışma süresi : 01.04.2018 – 05.04.2018 ( 5 gün)
Yurtdışı Borçlanması İçin Müracaat Tarihi : 01.05.2019
Borçlandığı Yurtdışı Süreleri : 01.01.1990 – 31.12.1995 (2160 gün) ev kadınlığı süresi
: 01.01.1996 – 31.12.1999 (1440 gün) çalışma süresi
: 01.01.2000 – 05.12.2004 (1775 gün) ev kadınlığı süresi
Değişiklik öncesi emeklilik durumu
Değişiklik öncesinde Ayşe Hanımın emeklilik şartları belirlenirken, Almanya’daki ilk işe giriş tarihi olan 01.01.1996 tarihinden önce borçlanılan ev kadınlığı süresi olup olmadığına bakılır, böyle bir sürenin bulunması durumunda emekliliğe esas ilk işe giriş tarihi: Almanya’daki ilk işe giriş tarihinden bu sürenin çıkarılmasıyla bulunan tarih olarak işleme alınırdı.
Bu durumda Ayşe Hanım için emekliliğe esas ilk işe giriş tarihi; 01.01.1996 – 2160 gün (Almanya ilk işe girişten öncesi süre) = 01.01.1990 tarihi olmakta bu tarihte işe girenlerden de emekli olmak için 46 YAŞ ve 5375 GÜNÜ tamamlamaları yeterli gelmekteydi
Değişiklik sonrası emeklilik durumu
Aynı Ayşe Hanım’ın değişiklik sonrası emeklilik şartları belirleyen aynı SGK bu defa şöyle hesaplama yapacağım demeye başladı. Almanya çalışma başlangıcı hemen çalışma başlangıcı olarak dikkate almam, Türkiye’de SSK kapsamındaki çalışma tarihinden önceki borçlanılan tüm süreleri Türkiye’deki çalışma başlangıç tarihinden çıkararak yeni bir tarih belirlerim bulduğum bu yeni tarih eğer ;
a-) Almanya’daki ilk işe giriş tarihinden sonraki bir tarih ise Almanya’daki ilk işe giriş tarihini
b-) Önceki bir tarihi ise bulunan bu tarihi emekliliğe esas giriş tarihi olarak değerlendiririm dedi.
Bu durumda Ayşe Hanım için emekliliğe esas ilk işe giriş tarihi; 01.04.2018 – 5375 gün ( borçlanılan tüm süre ) = 26.04.2003 tarihi olmakta ise de, Ayşe Hanımın bu tarihten önce Almanya’da çalışması bulunduğundan Almanya’daki çalışma başlangıç tarihi olan 01.01.1996 tarihini emekliliğe esas ilk işe giriş tarihi olarak belirledim ve 52 YAŞ ve 5825 GÜNÜ tamamlarsan emekli olabilirsin noktasına getirdi.
Eski ve yeni uygulamayı karşılaştırırsak
SGK hukuk düzenine uymayan bu genelgesi ile Ayşe Hanım için emeklilik yaşını 6 yaş, tamamlaması gereken gün sayısını da 450 gün arttırarak hem daha geç yaşta hem de daha fazla borçlanma bedeli ödeyerek emekli olmasına neden olmuş oldu.
Yeni uygulama ne zamandan geçerli
Yurtdışı Borçlanma işlemi hangi tarihte yapılmış olursa olsun 2018/ 38 sayılı genelgenin yayım tarihi olan 6 KASIM 2018 ve sonrasında emeklilik talebinde bulunan ve yurtdışı borçlanma süreleri önce ev kadınlığı süresi sonrasında çalışma süresi olan tüm gurbetçi kadınların bu olumsuz değişiklikten etkilenecekler.
Bizim önerimiz
Yukarıda anlattıklarımızdan da anlaşılacağı üzere yeni düzenleme gurbetçi kadınların daha kolay şartlarla emekli olmasına büyük bir darbe indirmiştir. Bu düzenleme çok ağır mağduriyetler getirdiğinden acilen değiştirilmesi hakka ve adalete uygun eski yönteme bir an evvel geri dönülmesinin doğru olacağını düşünmekteyiz.
Dünya Emeklilik Merkezi hukuk birimiyle yaptığımız değerlendirmede ise bu düzenlemenin Anayasa, uluslararası sözleşmeler, kanun ve yönetmeliklere aykırı olduğu bu nedenle de mağdur gurbetçilerimizin hakkını almak için mutlaka mahkemeye gitmesinin doğru olacağı kanaatine vardığımızı belirtmek isterim.
DÜNYA EMEKLİLİK MERKEZİ olarak son değişiklikler sonrası vatandaşlarımıza tavsiyemiz yurt dışı borçlanmasına müracaat etmeden önce, borçlanma ve emeklilik konularında uzman bir merkeze başvurmaları, emeklilik şartlarını öğrenmeleri ve bir uzman yardımı ile borçlanma belgesini doldurmalarıdır. Bunu yapmakla doğru bir yol için ilk adımı atmış ve en az ödeme ile daha çok emekli aylığı alabilmenin şartlarını sağlamış olacaklardır.
Bu konuda büromuz vatandaşlarımıza ücretsiz olarak danışma hizmeti vermektedir. Türk vatandaşı veya Mavi Kartlı insanlarımız bize bu konuda rahatlıkla iletişim bilgilerinden ulaşıp yardım alabilirler, Avrupa’nın neresinde olurlarsa olsunlar gerekli başvuru belgelerini ulaştırdıklarında bize gelmelerine gerek kalmadan işlemleri büromuzca takip edilerek en kısa sürede sonuçlandırılmaktadır.
DÜNYA EMEKLİLİK MERKEZİ'NE NASIL ULAŞIRIM?
Beyazıt Mah. Taraklı Sk. Canlı İş Merkezi
No:19 K:5 D.9/10 Yıldırım /BURSA
Adres tarifi : Duaçınarı Metro istasyonu karşısı / Bursa Tapu Müdürlüğü Yanı
Tel. : +90 (224) 888 00 70 - +90 (224) 250 00 20
Gsm : +90 507 100 60 89
WhatsApp Danışma Hattı : +90 507 100 60 89