Yaşılık ,malüllük ve ölüm sigortaları uzun vade sigorta kolları olup, bu kapsamda yapılan ödemeler süreklilik arz etmektedir.
1.1 Uzun Vadeli Sigorta Kolları
Uzun vadeli sigorta kolları yaşlılık, malullük ve ölüm sigortalarıdır. Bu sigortalar kapsamında sürekli ödemeler yapılmaktadır.
1.2 Yaşlılık Sigortası
Sigortalı belirli bir yaşa ulaştığında sigortalıya yaşlılık aylığı bağlanmasını sağlayan primli ve zorunlu bir sosyal sigorta türü olan yaşlılık sigortasından sigortalıya sağlanan haklar yaşlılık aylığı bağlanması ve toptan ödeme yapılmasıdır.
1.2.1 Yaşlılık Aylığı
İlk defa 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılanlara; kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olmaları ve en az 9000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır. Ancak hizmet akdi ile çalışan sigortalılar için prim gün sayısı şartı 7200 gün olarak uygulanır.
5510 sayılı Kanunla belirtilen yaş koşulunun 2036 yılından başlanarak kademeli bir şekilde, kadın ve erkek sigortalılar bakımından 2048 yılına kadar 65’e çıkartılması öngörülmüştür.
Sigortalılar, yukarıda belirtilen yaş hadlerine 65 yaşını geçmemek üzere üç yıl eklenmek ve adlarına en az 5400 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanabilir.
Ayrıca, ileri yaşta bulunanlar, ilk defa çalışmaya başladığı anda var olan engeli sebebiyle malullük aylığından yararlanamayanlar, ileri düzeyde engelliler, maden işyerlerinde çalışanlar ve erken yaşlananlar için özel bir takım düzenlemeler getirilerek bunların yaşlılık aylığından yararlanma şartları kolaylaştırılmıştır.
Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya engelliliği bulunan ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.
Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
- % 50 ila % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
- % 40 ila % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaş şartı aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanır.
|
YILLAR |
ERKEK |
KADIN |
|
2016-2035 |
60 |
58 |
|
2036-2037 |
61 |
59 |
|
2038-2039 |
62 |
60 |
|
2040-2041 |
63 |
61 |
|
2042-2043 |
64 |
62 |
|
2044-2045 |
65 |
63 |
|
2046-2047 |
65 |
64 |
|
2048 |
65 |
65 |
Bakanlıkça tespit edilen maden işyerlerinin yeraltı işlerinde sürekli veya münavebeli olarak en az 20 yıldan beri çalışan sigortalılar için yaş şartı 50 olarak uygulanır.
55 yaşını dolduran ve erken yaşlanmış olduğu tespit edilen sigortalılar, yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık aylığından yararlanır.
Ayrıca, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, 01.10.2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir.
Yaşlılık aylığından yararlanabilmek için, hizmet akdi ile çalışan sigortalının çalıştığı işten ayrıldıktan, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalının sigortalılığa esas faaliyete son verip vermeyeceğini beyan ettikten sonra yazılı istekte bulunmaları, memurların ise istekleri üzerine yetkili makamdan emekliye sevk onayı alındıktan sonra ilişiklerinin kesilmesi şarttır.
1.2.2 Yaşlılık Toptan Ödemesi ve İhya
Hizmet akdi ile çalışan ve kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalılar ile ilk defa 5510 sayılı Kanuna göre memur statüsünde çalışmaya başlayanlardan, herhangi bir nedenle çalıştığı işten ayrılan veya işyerini kapatan ve yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalıya, hizmet akdi ile çalışan ve memur sigortalılar için kendi adına bildirilen, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalılar için ise ödediği malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin her yıla ait tutarı, primin ait olduğu yıldan itibaren yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek toptan ödeme yapılır.
5510 sayılı Kanuna göre toptan ödeme yapılarak hizmetleri tasfiye edilmiş bulunanlardan, yeniden bu Kanuna tabi olarak malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olanlar, yazılı olarak müracaat etmeleri halinde, aldıkları toptan ödemenin ödeme tarihi ile yazılı istek tarihi arasında geçen yıllar için her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan tutarın ilgiliye tebliğ tarihini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri halinde, bu hizmetler ihya edilerek, Kanunun uygulanmasında dikkate alınır.
1.3.1 Malullük Sigortası
Sigortalının malullük halinin tespitine ve belirli şartların yerine getirilmesine bağlı olarak kişi lehine hak doğuran primli ve zorunlu bir sosyal sigorta türü olan malullük sigortasından sigortalıya sağlanan hak malullük aylığı bağlanmasıdır.
1.3.2 Malullük Aylığı
Sigortalının veya işverenin talebi üzerine Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, hizmet akdi ile çalışan ve kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını, memur sigortalılar için ise çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı, malul sayılır. Ancak, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce sigortalının çalışma gücünün % 60’ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilirse, sigortalı bu hastalık veya engelliliği sebebiyle malullük aylığından yararlanamaz.
Sigortalıya malullük aylığı bağlanabilmesi için;
- 5510 sayılı Kanuna göre malul sayılması,
- En az 10 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün; başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
- Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan veya işyerini kapattıktan veya devrettikten sonra Kurumdan yazılı istekte bulunması gerekmektedir. Ancak kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalıların kendi sigortalılıkları nedeniyle genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunludur.
1.4.1 Ölüm Sigortası
Sigortalının ölümü, geride bıraktığı ve geçimlerini sağladığı yakınları için bir sosyal tehlike teşkil etmektedir. Uzun vadeli sigorta kollarından biri olan ölüm sigortası, ölen sigortalının hak sahiplerine aylık imkanı sağlayan primli ve zorunlu bir sigorta koludur. Ölüm sigortasından sağlanan haklar ölüm aylığı bağlanması, ölüm toptan ödemesi yapılması, cenaze ödeneği ve aylık almakta olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesidir.
1.4.2 Ölüm Aylığı
Ölüm aylığı;
- En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya hizmet akdi ile çalışan sigortalılar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş,
- Vazife ya da harp malullüğü sebepleriyle kazaya uğramış, malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken veya malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanmış olup henüz işlemi tamamlanmamış ve
- Bağlanmış bulunan malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı, sigortalı olarak çalışmaya başlamaları sebebiyle kesilmiş
durumda iken ölen sigortalının hak sahiplerine, yazılı istekte bulunmaları halinde bağlanır.
Ancak, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalıların hak sahiplerine aylık bağlanabilmesi için ölen sigortalının genel sağlık sigortası primi dahil kendi sigortalılığından dolayı prim ve prime ilişkin her türlü borcunun olmaması veya ödenmesi şarttır.
Ölen sigortalının 5510 sayılı Kanuna göre hesaplanan aylığının;
a) Dul eşine; % 50’si; aylık bağlanmış çocuğu bulunmayan dul eşine ise 5510 sayılı Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaması veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olması halinde % 75’i ölüm aylığı,
b) 5510 sayılı Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmayan veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan; • 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların veya • Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az % 60 oranında yitirip malul olduğu anlaşılanların veya • Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kızlarının her birine % 25’i,
c) Çocuklardan sigortalının ölümü ile anasız ve babasız kalan veya sonradan bu duruma düşenlerle, ana ve babaları arasında evlilik bağı bulunmayan veya sigortalının ölümü tarihinde evlilik bağı bulunmakla beraber ana veya babaları sonradan evlenenler ile kendisinden başka aylık alan hak sahibi bulunmayanların her birine % 50’si
d) Hak sahibi eş ve çocuklardan artan hisse bulunması halinde her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması ve diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması şartıyla ana ve babaya toplam % 25’i oranında; ana ve babanın 65 yaşın üstünde olması halinde ise artan hisseye bakılmaksızın yukarıdaki şartlarla toplam % 25’i
ölüm aylığı olarak bağlanır.
Yurtdışı borçlanması ve Emeklilik konusunda güvenilir bir Merkeze ihtiyacınız olursa borçlanmaya ait belgelerinizi göndermeniz halinde; Avrupa’nın neresinde olursanız olun bize gelmenize gerek kalmadan işlemlerinizi adınıza yapabiliriz. Bizimle irtibata geçmeniz yeterli.
DÜNYA EMEKLİLİK MERKEZİ'NE NASIL ULAŞIRIM?
Beyazıt Mah. Taraklı Sk. Canlı İş Merkezi
No:19 K:6 D.11/12 Yıldırım /BURSA
Adres tarifi : Duaçınarı Metro istasyonu karşısı / Bursa Tapu Müdürlüğü Yanı
Tel. : +90 (224) 888 00 70 - +90 (224) 250 00 20
Gsm : +90 507 100 60 89
WhatsApp Danışma Hattı : +90 507 100 60 89