Aylıkların belirlenmesinde , biri Aylık Bağlama Oranı (ABO) , diğeri de Ortalama Aylık Kazanç (OAK) olmak üzere başlıca iki etken bulunmaktadır. Aylık miktarı OAK'ın ABO ile çarpımı sonunda tespit edilmektedir.
ABO'nun belirlenmesinde primi ödenmiş borçlanma süreleri borçlanma cetvelindeki ilgili yıllar dikkate alınarak değerlendirilir.
OAK ise primi ödenmiş yurt dışı sürelerinin ya aynen ya da yıllık TÜFE ve Sabit fiyatlarla gayri safi yurt içi hasıla gelişme hızı gibi değerlerle güncellenen takvim yıllarına ait kazançların dikkate alınmasıyla belirlenmektedir.
İlk defa 01/10/2008 tarihinden önce sigortalı olan işçilerin ( SSK'lıların) 2000'den önceki hizmetleri 506 sayılı yasanın öngördüğü gösterge sistemi , 01/01/2000 ile 30/09/2008 arası geçen hizmetleri 4447 sayılı Yasayla getirilen sistem ve 01/10/2008 sonrası geçen hizmetler ise 5510 sayılı Yasanın öngördüğü sistem içinde değerlendirilerek , aylık , bu tarih aralıkları için hesaplanan kısmi aylıkların toplamından oluşmaktadır.
Her üç sistem kendi aralarında bağlanacak olan aylık miktarlarına göre karşılaştırıldığında, sigortalı lehine olan tarih aralıkları (sistemler) sırası ile ;
1- 2000'den önceki hizmetler ( 506 sayılı yasanın öngördüğü gösterge sistemi)
2- 01/01/2000 ile 30/09/2008 arası geçen hizmetler ( 4447 sayılı Yasayla getirilen sistem)
3- 01/10/2008 sonrası geçen hizmetler ( 5510 sayılı Yasanın öngördüğü sistem)dir.
Başka bir söyleyişle toplam yurt dışı borçlanma süresi içerisinde 2000 öncesindeki gün sayısı , diğer iki süredeki gün sayısından fazla ise bağlanacak aylık miktarı daha YÜKSEK olmaktadır.
Öte yandan , borçlanma başvurularında yurt dışında geçen sürenin tamamının borçlanılması zorunlu değildir. Yapılacak olan kısmi borçlanmalarda borçlanılacak süreler ilgilinin kendisi tarafından belirlenmektedir. Ayrıca ilgili borçlanmaya esas günlük prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasından dilediğini seçme hakkına sahiptir.
Bu açıklamalar doğrultusunda yeteri kadar yurt dışı borçlanma süresi olan gurbetçilerimizin öncelikle 2000 yılından önceki , yoksa 01/01/2000- 30/09/2008 arasındaki süreleri n borçlanmasına öncelik vermesi ve bu süreleri öderken ödeme gücünü de dikkate alarak prime esas günlük kazancın üst sınırına yakın bir tutar üzerinden borçlanması , daha yüksek bir düzeyde aylık bağlanmasını sağlayabilmektedir.
Ama şunu unutmamak gerekir ki bu kural her zaman geçerli olmayabilir. Zira 2000'den önceki sürelere göre hesaplanacak kısmi aylığın en YÜKSEK olması için 1990 ila 1999 (dahil) arasında borçlanma kapsamında yurt dışı sürelerinin bulunması ve bu sürelerin prime esas kazancın üst sınırı üzerinden borçlanılması gerekir.
Vatandaşlarımızın yukarıda belirtilen 10 yıllık dönemde özellikle 2000'den önceki son üç yıl ( 1999,1998 ve 1997 yılları) içinde yurt dışı borçlanma süreleri yoksa , bu yıllardan önceki süreleri yüksekten ödeseler bile aylıklarında artış yaratmayacağından bu durumda olan vatandaşlarımızın ise yüksekten değil en düşük tutar üzerinden ödeme yapmaları uygun olacaktır.
Bu açıklamalar ışığında konuyu örnekle tamamlayacak olursak ;
10/07/1959 Doğumlu Ayşe Hanım 2016 yılı Temmuz ayında 1 gün çalıştıktan sonra yurtdışında geçen 01/01/1979 ila 31/12/1988 arasındaki çalışma süreleri 2016 Temmuz ayında borçlanarak aylık bağlanması talebinde bulunduğu varsaydığımızda,
a - İlgili çalışmış olduğu 3600 günlük süreyi ( 01/01/1979 - 31/12/1988 arası) asgariden borçlandığında ödeyeceği tutar ve alacağı aylık :
3600( gün) * 17,568 ( başvuru tarihindeki asgari prime esas kazanç)=63244,8 TL olacak ve 2016 yılı içerisinde aylık talebinde bulunduğunu varsaydığımızda ilgiliye 1562,38 TL aylık bağlanacaktır.
b- İlgili çalışmış olduğu 3600 günlük süreyi ( 01/01/1979 - 31/12/1988 arası) prime esas kazancın 3 katından borçlandığında ödeyeceği tutar ve alacağı aylık :
3600( gün) * 52,704 ( başvuru tarihindeki prime esas kazancın üç katı )=189734,40 TL olacak ve 2016 yılı içerisinde aylık talebinde bulunduğunu varsaydığımızda ilgiliye yine 1562,38 TL aylık bağlanacaktır.
Örnekten de görüleceği üzere Ayşe Hanım 126489,60 TL fazla ödeme yapmış fakat fazladan ödediği tutar aylığında 1 kuruşluk dahi fark yaratmamıştır. Yurt dışı borçlanması yaparak yüksek bir aylık amaçlanıyor ise borçlanmanın süresinin ve borçlanma miktarına esas günlük kazancın seçimine çok dikkat edilmelidir.
DÜNYA EMEKLİLİK MERKEZİ'NE NASIL ULAŞIRIM?
Beyazıt Mah. Taraklı Sk. Canlı İş Merkezi
No:19 K:6 D.11/12 Yıldırım /BURSA
Adres tarifi : Duaçınarı Metro istasyonu karşısı / Bursa Tapu Müdürlüğü Yanı
Tel. : +90 (224) 888 00 70 - +90 (224) 250 00 20
Gsm : +90 507 100 60 89
WhatsApp Danışma Hattı : +90 507 100 60 89