Yurtdışı Borçlanması İle Emeklilikte Son Değişikler
Yurtdışında yaşayan ve Türkiye’den emekli olma olmayı düşleyen gurbetçilerimiz 01.08.2019 tarihinde kamuoyunda yeterince tartışılmadan yürürlüğe giren Kanun değişikliği ile tam bir şoka uğradılar.
Değişiklik sonrası aradan çok uzun bir zaman geçmiş olmasına rağmen gerek SGK tarafından yeterli bilgilendirmenin yapılmaması gerekse görsel medyada kafa karıştıran birçok haberin yer alması gurbetçilerimizin emeklilikte hukuki durumları ve hakları konusunda yeterli ve doğru bilgiye ulaşmalarını engellemektedir.
Yapılan değişiklik her ne kadar gurbetçilerimizin aleyhine olsa da bu değişiklikte de bazı kesimler için lehe olan durumlar da yer almaktadır.
Bu yazımızdan başlayarak Türkiye’den emekli olma planı yapan fakat doğru bilgiye ulaşmada sıkıntı yaşayan gurbetçilerimize emeklilik konusunda güncel düzenlemeler ışığında kendileri için en doğru yolu seçmelerini sağlayacak bilgileri paylaşacağız.
Yurtdışı Borçlanmasında Ne Değişti?
1-) Yeni kanun değişikliği ile artık gurbetçilerimiz Türkiye’de borçlanma yapmadan önce kısa süreli SSK kapsamında çalışmış olsalar bile bu bir şey değiştirmeyecek borçlanma başvuruları Bağ-Kur kapsamında değerlendirilecektir.
Bu değişiklik ile gurbetçilerimizin daha kolay şartlar ile emekli olabilecekleri SSK statüsünden emekli olmaları zorlaştırılmış. Bağ-Kur kapsamında emekli olmaları amaçlanmıştır.
2-) Yine yurtdışı borçlanma prim oranı değişiklik öncesi asgari ücretin % 32 üzerinden hesaplanırken değişiklik ile birlikte prim oranı % 45 ‘e yükseltilmiştir.
Bunun anlamı 2023 yılında yurt içi hizmet borçlanması ( askerlik borçlanması, doğum borçlanması vb.) yapıldığında 1 gün sigortalılık süresi kazanmak için 106,75 TL ödenirken yurtdışı hizmet borçlanması yaparak 1 gün kazanmak isteyenler 150,12 TL ödemek zorunda kalmaktadırlar.
Değişiklik Öncesi Borçlanma Yapanların Durumu
En çok merak edilen konulardan biride değişiklik öncesi yurtdışı borçlanma işlemini tamamlayarak yaşını ya da çalıştığı ülkedeki sigortasının bitmesini bekleyen gurbetçilerimizin bu değişiklikten etkilenip etkilenmedikleridir.
SGK Kanun değişikliği sonrası yayınladığı ilk talimatında önceden yurtdışı borçlanması yapmış olsalar dahi değişiklik sonrası aylık talebinde bulunanların aylıklarını hesaplarken yeni düzenlemelere göre hesaplayacağını açıklamıştı.
Yani eski borçlanmalar içinde yeni düzenlemede tarih aralığı seçilmiş olsa bile bir anlam ifade etmeyecek, borçlanılan süreler Türkiye’de çalışma süresi varsa bu sürenin arkasına ilave edilerek aylık hesaplanacaktı.
Bu yöntem ile aylıklar hesaplandığında değişiklik öncesi 8500 - 9500 TL aylık alabilecek bir sigortalı 4700 – 5700 TL aylık alma durumu ile karşı karşıya kaldı. ( Kanunsal değişiklikler ile en düşük emekli aylığı 7500 TL ye yükseltildiğinden bu tutarın altındaki aylıklar 7500 TL olarak ödenmektedir .)
Dikkat! Düzeltme Yapıldı
Eski borçlanmalar için yeni değişiklik kuralları ile aylık hesaplanmasındaki bu uygulama 29.11.2019 tarihine kadar devam etti. SGK gelen baskılar sonrasında eski borçlanmalar için değişiklik öncesi aylık hesaplama kurallarının geçerli olduğunu kabul etti. Ve bu hükmün aksi şekilde bağlanan aylıkların düzeltilmesini talimatlandırdı.
Burada bir uyarıda bulunmak 15.08.2019 – 29.11.2019 tarihleri arasında değişiklik öncesi borçlanma sürelerine istinaden aylığı bağlanan ve aylığı beklediğinden düşük olan gurbetçilerimizin aylıklarını kontrol etmelerinde fayda var. Aylıkları düzeltme yapılmadan ödenmeye devam ediliyor olabilir.